خراسان رضوی با داشتن بزرگترین پهنه فرونشستی در کشور، با بحران جدی فرونشست زمین روبه‌رو است.
به گفته علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، این استان پنج برابر بیشتر از فارس در معرض فرونشست قرار دارد. در حالی که حساسیت نسبت به این پدیده در خراسان رضوی نسبت به دیگر استان‌ها پایین است، این بحران در برخی نقاط استان به مراحل حادی رسیده است.
بیت‌اللهی افزود که حدود ۲۵ شهر استان در روی پهنه‌های فرونشست یا مجاور آن قرار دارند و بزرگترین شکاف فرونشستی ایران در نیشابور واقع شده است. این پدیده به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، به ویژه از چاه‌ها، شدت یافته و اگر اقدامی صورت نگیرد، محیط زیست و کشاورزی استان دچار آسیب‌های غیرقابل جبران خواهد شد.
رشد بی‌رویه برداشت آب‌ها، به ویژه چاه‌های غیرمجاز و برداشت‌های بیشتر از حد مجاز چاه‌ها، از دلایل اصلی این بحران است. همچنین، وجود چاه‌های غیرمجاز که در ویلاها و مزارع به طور پراکنده قرار دارند، باعث کاهش سطح آب زیرزمینی و تشدید فرونشست شده است.
برای مقابله با این بحران، رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات، توجه به مدیریت منابع آب، کنترل برداشت‌های غیرمجاز و نصب کنتورهای حجمی برای چاه‌های مجاز را ضروری دانست. همچنین، تغذیه مصنوعی آبخانه‌ها یکی از روش‌های موثر برای جبران کاهش سطح آب زیرزمینی است که در بسیاری از کشورهای دنیا با موفقیت اجرا شده، اما در خراسان رضوی اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
تجربیات جهانی نشان می‌دهد که با عزم مدیریتی و اجرای روش‌های علمی، می‌توان بحران فرونشست را مدیریت کرد. در دشت‌های ژاپن و چین، با به‌کارگیری تکنیک‌های مدیریتی، افت سطح آب زیرزمینی متوقف شده است. بیت‌اللهی تاکید کرد که خراسان رضوی می‌تواند از این تجربیات بهره‌برداری کرده و با برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات مؤثر، بحران فرونشست را مهار کند.
ایسنا
